दाङ । साविक गोल्टाकुरी गाविस (हाल दंगीशरण गाउँपालिका–२) का युवाहरूले यस वर्षको तिहार विशेष अवसरमा राजाकोटलाई चिनाउने उद्देश्यसहित ऐतिहासिक ‘राजाकोट यात्रा’ आयोजना गर्ने भएका छन्।
‘व्यायाम, प्रकृति र चिनारीको लागि राजाकोट जाऔँ’ भन्ने मूल नारासहित कार्तिक १ गते बिहान ७ बजे राजाकोट रिपिटर टावरसम्मको पदयात्रा आयोजना गरिँदैछ।
कार्यक्रमका संयोजक युवाहरूका अनुसार यस यात्राको उद्देश्य राजाकोटको ऐतिहासिक, प्राकृतिक र सांस्कृतिक महत्त्वबारे नयाँ पुस्तामा जागरण ल्याउने, आपसी सम्बन्ध सुदृढ गर्ने र स्वास्थ्य–सौन्दर्यसँगै स्थानीय पर्यटनलाई प्रवर्द्धन गर्नु हो।
राजाकोट : इतिहास, प्रकृति र रहस्यको संगम
समुद्र सतहदेखि १५५६ मिटरको उचाइमा अवस्थित राजाकोट दाङ उपत्यकाको दक्षिणी भेगमा पर्छ। यो स्थल घना जंगलले ढाकिएको छ र तुलसीपुर बजारबाट करिब २० किलोमिटर दक्षिणतिर पर्छ। राजाकोट पुग्न करिब ५ किलोमिटर पैदल यात्रा गर्नुपर्छ।
इतिहासअनुसार दाङ उपत्यकाको चुरे–महाभारत क्षेत्रमा ११औँदेखि १५औँ शताब्दीमा शासन गरेका भुरेटाकुरे राजाहरू सँग राजाकोट जोडिएको पाइन्छ। सुकौराकोटका राजा दंगीशरण गर्मीको मौसममा यही स्थानमा बस्ने गर्दथे, जसकै कारण यसलाई राजाकोट भनिएको हो।
थारू भाषामा ‘कोट’ लाई “रज्जवाकोट” भनिन्थ्यो। यहाँ राजा दंगीशरणले सिकार खेल्ने, बुलबुल्या तालमा नुहाउने र राज्य सञ्चालन गर्ने परम्परा रहेको मानिन्छ। अहिले पनि ति ऐतिहासिक संरचनाका अवशेषहरू देख्न सकिन्छ।
राजाकोट नजिकैको तिलकन्या र पाथीभारा क्षेत्र पनि धार्मिक र ऐतिहासिक दृष्टिले महत्वपूर्ण छन्। तिलकन्याको कोट, धनटाकुरामा गाडिएको सम्पत्ति र कुकुरगौडासँग सम्बन्धित कथा स्थानीय रहस्य र गौरवको हिस्सा बनेका छन्।
पहिले राजमार्ग, अहिले पदमार्ग
अघिल्ला पुस्ताको स्मृतिअनुसार तिलकन्या हुँदै जाने बाटो पहिले नेपालगञ्ज–दाङ मुख्य राजमार्गको रूपमा प्रयोग हुन्थ्यो। घोडा चढ्ने, नुन–तेल किन्न जाने यात्रुहरूका लस्करले राजाकोटलाई जीवन्त वसाहत बनाउँथे।
तर, नयाँ सडक विस्तारसँगै पुराना बाटाहरू हराउँदै गए पनि राजाकोटको प्राकृतिक सौन्दर्य र ऐतिहासिक महत्त्व भने अझै जीवित छ।
नेपाल प्रहरीसँगको ऐतिहासिक सम्बन्ध
राजाकोट–तिलकन्या क्षेत्र नेपालको प्रहरी इतिहाससँग पनि जोडिएको छ। पुराना अभिलेख अनुसार यही क्षेत्रबाट प्रहरीको सुरुवाती उपस्थितिको प्रमाण फेला पर्छ। अहिलेको गोल्टाकुरी प्रहरी चौकी पनि त्यही ऐतिहासिक पृष्ठभूमिबाट विकसित भएको हो, जसले यस क्षेत्रको महत्व थप बढाउँछ।
किन जानुपर्छ राजाकोट?
1. ऐतिहासिक महत्व – दंगीशरण राजाका शासनकाल, सुकौराकोट दरबार र थारू सांस्कृतिक इतिहाससँग प्रत्यक्ष सम्बन्ध।
2. प्राकृतिक रमणीयता – हरियाली जंगल, चिसो हावा, र राजाकोट टावरबाट देखिने नेपालगञ्ज, स्वर्गद्वारी, र हिम श्रृङ्खलाको दृश्य।
3. पर्यटन सम्भावना – स्थानीय अर्थतन्त्र सुदृढ गर्न सक्ने क्षमता र तिलकन्या–राजाकोटलाई जोड्ने नयाँ पदमार्ग पर्यटनको गन्तव्य बन्नसक्ने संभावना।
तिहारमा चिनारी र गौरवको उत्सव
गोल्टाकुरीका युवाहरूको भनाइमा,
“राजाकोट केवल एक यात्रा होइन — इतिहास र प्रकृतिको संगम हो। आउनुहोस्, कार्तिक १ गते हामी सबै मिलेर राजाकोट पुगौँ, हाम्रो पहिचान र धरोहरलाई उजागर गरौँ र तिहारलाई अविस्मरणीय बनाऔँ।”
उनीहरूले सबैलाई यस यात्रामा सहभागी भई आफ्नो गाउँ, संस्कृति र पहिचानमा गर्व गर्न आह्वान गरेका छन्।
मिति: २०८२ कार्तिक १ गते, शनिबार
समय: बिहान ७:०० बजेबाट
स्थान: राजाकोट रिपिटर टावर
सम्पर्क: ९८७८७६७५४५ / ९८४४४६६६९६
तिहारको पूर्वसन्ध्यामा युवाद्वारा सुरु गरिएको ‘राजाकोट यात्रा’ले स्थानीय इतिहास र प्राकृतिक पर्यटन प्रवर्द्धनमा नयाँ सम्भावना देखाएको छ।
