महिला पत्रकारको वर्तमान अवस्था , चुनौती र सम्भावना

दाङ । महिला पत्रकारहरु संसारभरको समाचारहरुलाई सम्पादन गरी दर्शकहरुलाई सम्बोधन गर्दै आएका व्यक्तित्वहरु हुन्। त्यसैले, महिला पत्रकारहरुलाई उनीहरुको क्षेत्रमा सम्पादन गर्न र उनीहरुको देखरेखमा आधारित समाचारहरु प्रसारण गर्न एक विशेष दायित्व प्राप्त छ।

महिला पत्रकारको वर्तमान अवस्था समाजमा सामाजिक, राजनितिक, आर्थिक र तालिका बाटोमा सुधारको रुपमा अग्रसर छ। त्यसैले, उनीहरुले विभिन्न मुद्दाहरु छान्नु, व्यक्तिगत रूपमा न्याय संग्रह गर्नु, लोकतान्त्रिक प्रक्रियाहरुको संचालनमा सहभागिता गर्नु, र महिला अधिकारहरुको विस्तार गर्नु र उनीहरुको प्रतिनिधित्व बढाउनु आवश्यकता पर्छ।

महिला पत्रकारहरुले उनीहरुको विषयमा समाचारहरु प्रसारण गर्दा धेरै वेबसाइटहरु, ब्लगहरु, सोशल मिडिया जस्ता माध्यमहरु प्रयोग गर्दछन्। त्यसैले, उनीहरुको विचारहरु सीधा लोकतान्त्रिक चर्चामा पुर्ववत गर्न सहयोग प्रदान गर्दछन्।

महिला पत्रकारहरुले नेपालको पत्रपत्रिका, टेलिभिजन, रेडियो र इन्टरनेटमा काम गर्दै आएको हुन्छ। त्यस्तै, अझ धेरै काम गरिरहेका महिला पत्रकारहरु यस पेशामा आउन थालेको समयमा, विभिन्न चुनौतिहरु उनीहरुको विकास र उनीहरुको संवेदनशीलता लाई थाहा पाउने ठाउँमा आएका छन्।

महिला पत्रकारहरुलाई जीवनलाई सुरक्षित रुपमा बिताउन गर्नुपर्ने चुनौतिहरु पनि हुन्छन्। महिला पत्रकारहरुले विभिन्न विषयहरु बुझ्ने र त्यस्ता विषयहरुको सम्पादन गर्ने खासै गरिब, असहयोगी, त्यागपूर्ण, शोषित र अल्पसंख्यकलाई अनुभव गर्न पर्छ। यो चुनौती रहेको छ किनकि नेपालमा महिलाहरुको अधिकारको मुद्दामा समाचार माध्यमहरुले ध्यान दिन्ने पनि देखिन्छ।

महिला पत्रकारहरुले तीव्र समरसता र न्यायको खातिर बैठकमा सहभागी हुन आवश्यकता पर्छ। अनुभव गरिएको अरु देशहरुमा महिला पत्रकारहरुले सबै
विषयहरुमा अधिक सक्रियता देखिन्छन्।

महिला पत्रकारहरूलाई नेपाली मीडियाको विशेषाधिकार र जिम्मेवारी छ। हालको समयमा नेपाली मीडियामा महिला पत्रकारहरूको अवस्था सकारात्मक देखिन्छ। पहिलोपटक नेपाली मीडियामा महिला पत्रकारले सम्पादन ब्यबस्थापनको नेतृत्व गरेको थियो।

तर, अझै समाजमा पुरुष र स्त्रीका बिचमा भेदभाव रहेको देखिन्छ जसले महिला पत्रकारहरूको काममा चुनौती बनाउदै छ। सामाजिक समस्याहरूमा रुचि राख्ने महिलाहरूले प्रशासनिक, राजनीतिक र सामाजिक क्षेत्रमा काम गर्न सक्छन् तर यो नै कम्जोरीको घटक पनि हुन सक्छ।

समाचार माध्यमले तथ्यमा आधारित हुनुपर्छ त्यसैले महिला पत्रकारहरूले पत्रकारिता बाट समाजलाई जागरूक गराउने जिम्मेवारी छ। त्यसैले, महिला पत्रकारहरूले आफ्नो विशेष रूपमा समाजलाई सूचना र समाचार पुर्ववत गराउन सक्छन्।
सोशल मिडिया र इन्टरनेटको आगमनले पनि महिला पत्रकारहरूको काममा नयाँ सम्भावनाहरू सिर्जना गरेका छन्।
महिला पत्रकारहरू वर्तमानमा समाज, राजनीति र अर्थव्यवस्थामा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्। तर, उनीहरूलाई चुनौतीहरू पनि सामना गर्नु पर्दछ।

एउटा मुख्य चुनौती समाजमा अहङ्कार र स्थानियताको अभाव हो। महिलाहरूले जीवनको विभिन्न क्षेत्रहरूमा उनीहरूको अनुभव र ज्ञानलाई साझा गर्न सक्छन्, तर समाजले उनीहरूको महत्त्व र प्रभावमा सम्मान गर्न असमर्थ हुन्छ। महिला पत्रकारहरूले उनीहरूको आवाज सुनिनु पर्दछ र समाजमा उनीहरूको भूमिका र महत्वको जागरूकता फैलाउनु पर्दछ।

अर्को चुनौती समाजमा महिलाहरूको सम्पूर्ण अधिकारको अभाव हो। यसले महिलाहरूलाई तिनीहरूको वाणिज्यिक राजकीय, सामाजिक र वैधानिक अधिकारहरू नपुग्न समस्याहरूमा फोकस गर्नु पर्दछ। महिला पत्रकारहरूले यस बिषयमा सक्रिय रहेर महिलाहरूको स्थिति सुधार्न प्रयास गर्न सक्छन्।

महिला पत्रकारहरु नेपालमा माध्यमिकको उच्चतम शिक्षा प्राप्त गर्नु पर्ने अवस्थामा छन्, तर फेरि पनि पुरुष पत्रकारहरुको तुलनामा तिनीहरुको समूहमा अल्पताको समस्या उत्पन्न भएको छ। तिनीहरुलाई वार्षिक रुपमा अधिक भुक्तान प्राप्त गर्ने गरी पुरुष पत्रकारहरुले भोगेको असमानता र दायित्वको समान अनुभव गर्न चाहिएको छ।

महिला पत्रकारहरुले निजलाई समाजको संवेदनशीलताको माध्यमबाट जोड्न प्रयास गरिरहेकी छन्। तर समसामयिक घटनाहरुको कवरेज गर्दा, तिनीहरुले धेरै पटक निजले सामाजिक न्यायको मुद्दालाई उठाउन र दलित, जातिय, जेन्डर र वंशको आधारमा असमानतासँग साम्प्रदायिकता विरुद्धको समस्याहरुको कवरेज गर्दैनन्।

महिला पत्रकारहरुको अर्थात् संसारभरमा महिला पत्रकारहरुको समूहको लागि अधिक रोजगार सम्भावनाहरु अझ अल्प छन् र तिनीहरुले अक्सर पुरुष पत्रकारहरुसँग तुलना गर्दा धेरै कम भुक्तान प्राप्त गर्नु पर्दछ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस